The Eight Art: a redefinition of art

Look and listen to this marvellous presentation by Tod Machover. In my last blog I referred to the masterclass ‘Looking for a Spring’ by Elly Jessop and Peter Torpey of the MIT Media group: The Opera of the Future. On the last day Tod Machover gave us feed back at the results and gave his view about the future of music and the arts during the festival by Studium Generale of ArtEZ Institute of the Arts. ” Each artform is nog satisfied with the traditional bounderies.” “All the bouderies between the arts will disapear. ” The eight art will not be a seperate art but an art that treats us as whole human beings.

Thanks to Studium Generale.

pianostairs

Hoe muziek en techniek samen zorgen voor een gezonder gedrag:

Afscheid

Creatieve Verbindingen

Ter gelegenheid van mijn afscheid bij de HAN op 5 oktober 2010

Beste Mensen: studenten, collega’s, mensen uit het bedrijfsleven, van de overheid, en collega-instellingen, Lieve Peter, Bernard en Rama,

Dit jaar ben ik  50 en die 50 jaar hebben vooral in het teken gestaan van onderwijs: eerst als leerling en student. Later als docent en manager in het onderwijs. En als ouder van Bernard en Rama. Al heb ik er dan niet voor gestudeerd, ervaringsdeskundige mag ik me dan toch met recht noemen.

Op de kop af 20 jaar heb ik bij de HAN gewerkt: 1 september 1990 ben ik begonnen 1 september 2010 ben ik er weg gegaan. Eerst als docent recht en daarna steeds meer in het management, waarvan sinds 2001 bij de Informatica Communicatie Academie en de laatste 3 jaar als Directeur van de Faculteit Techniek.

Er is die afgelopen jaar veel veranderd bij de HAN. Een periode die bestond uit veel creatieve verbindingen, vooral de afgelopen 10 jaar. Ik wil jullie daarin meenemen vanuit mijn persoonlijke terugblik over de afgelopen 20 jaar. Uiteraard  dus ook vanuit mijn eigen persoonlijke, en daarmee ook beperkte perspectief. De meesten van jullie hebben ongetwijfeld het boek Veelstromenland over de geschiedenis van de Han gezien, en wellicht ook gelezen. Daarin vind je alle feiten terug. Maar deze versie van de feiten nog niet.

Bij voorbaat wil ik mijn verontschuldigingen aanbieden omdat ik niet iedereen persoonlijk kan noemen. Van veel mensen heb ik al in een andere setting, in kleinere kring afscheid genomen. En aan ieder die hier aanwezig is heb ik persoonlijke herinneringen, en ik hoop en denk ook  dat een ieder zich ergens in het verhaal kan herkennen.

OMZIEN IN VERWONDERING

Het is tegenwoordig ondenkbaar dat een docent de lessen uit zijn of haar losse pols geeft zonder dat daaraan een gedegen studiewijzer ten grondslag ligt en zonder dat de student inzicht heeft in het totale curriculum voordat hij met zijn opleiding begint. Toch ging het wel een beetje zo 20 jaar geleden: op de eerste dag kreeg je het boek in de hand gedrukt, en kon je meteen gaan lesgeven. Didactische cursussen bestonden wel maar waren niet verplicht.

Ik weet bijna zeker dat elke docent zich zijn eerste lesdag nog haarscherp kan herinneren. Ik in ieder geval wel. De onwennigheid aan het nieuwe gebouw. In welk lokaal moet je zijn? De afwachtende blik van de studenten. Aan honderden studenten heb ik lesgegeven maar die allereerste klas kan ik me nog als een van de beste herinneren. Dat bleek maar weer eens toen ik afgelopen week een studente van die eerste groep (dus na 20 jaar) tegenkwam op de sportschool. Ik herkende Ulrike meteen. Eerlijk toegeven: ze was ook heel erg goed in het vak recht dat ik gaf. Dat heeft vast gescheeld.

Maar niet alleen de didactiek is een stuk professioneler geworden. Ook de omgeving waarin het onderwijs plaats vindt. Ik begon in het gebouw aan de President Kennedylaan in Velp. 8 jaar heb ik lesgegeven in dit gebouw waar mijn naaldhakken voortdurend bleven hangen in de franje van het versleten grijze tapijt dat tevergeefs op vervanging wachtte. Op dinsdag rook de hele school naar vis omdat dan de viskraam op de parkeerplaats stond. Met uitzondering van mijn zwangerschap, waarbij ik dinsdags nog wel eens kokhalzend voor de klas stond, had ik er niet zo’n last van. Ik hield gelukkig van vis. De collega’s die niet van vis hielden hadden het lastiger op dinsdag.

Vergelijk dat maar eens met de prachtige onderwijsgebouwen van tegenwoordig.

Ook de tentamenperiodes zagen er anders uit. In die tijd veelal nog massaal gehouden in de Eusebiuskerk of in de kerk aan de Rozendaalse straat.  In mijn naïviteit had ik geregeld dat mijn eerste tentamen 4 uur duurde. Studenten zuchtten en steunen. Ik werd op het matje geroepen bij de studierichtingsleider: dit was toch geen universiteit. De studenten die bij mij les hadden gehad vertelden echter achteraf, ondanks hun gesteun en gemopper, wel vol trots over het lange tentamen. Dat was pas serieus werk! Later werd de duur van tentamens aan regels gebonden. Een tentamen mocht niet langer duren dan 2 uur.

Bij de eerst volgende les werden de nagekeken tentamens weer uitgedeeld en klassikaal besproken. Vooral de veel gemaakte fouten. En studenten konden achteraf individueel vragen stellen over hun tentamen. Ter plekke konden ze protesteren als ze het niet eens waren met de beoordeling, wat echter niet vaak gebeurde. Later werd inzage geformaliseerd: op vaste tijdstippen in aparte zittingen met surveillanten mogen studenten hun tentamen in kijken en als ze het niet eens zijn een bezwaarschrift indienen, wat de docenten dan weer 2 dagen later nagekeken moeten hebben. Hiermee wordt voorkomen dat studenten tijdens de nabespreking frauderen. Maar nabespreken is er helaas niet meer bij.

Een aantal jaren later werd ik studierichtingsleider wegens de ziekte van de toenmalige studierichtingsleider Hein Beuman. Ik gaf 28 uur les  en daarnaast deed ik het management van de opleiding. En al snel daarna volgde ik Henk van Sonsbeek op bij de opleiding Fiscale Economie. Dat kon er toen ook nog makkelijk naast. Nog geen begrotingen en functioneringsgesprekken. Laat staan R&O gesprekken. Ik bewaar warme herinneringen aan Beuman en Van Sonsbeek (in die tijd noemden we onze bazen nog bij de achternaam). En ook aan de tijd waarin we met een klein groepje mensen zo ongeveer dag en nacht werkten om de zaken draaiend te houden, heb ik goede herinneringen. Wat dat betreft is er nou ook weer niet zo veel veranderd.

Ja, het hobbyisme van het lesgeven is er inmiddels helemaal af. Net zo als het management een stuk professioneler is geworden. Van matrix organisatie zijn we een echte lijnorganisatie geworden. En na de fusies zijn opleidingen geclusterd in instituten. Allemaal ontwikkelingen die naar mijn idee het onderwijs ten goede zijn gekomen. Soms zijn we misschien wat te ver afgedwaald in onze pogingen om het allemaal zo goed mogelijk te doen. Weegt het beperken van fraude door formele inzages, op tegen het feit dat we onze tentamens niet meer klassikaal kunnen nabespreken? En kunnen we nog wel voldoende geld aan het onderwijs besteden naast allerlei andere maatschappelijke verplichtingen die we hebben? Als instituutsdirecteuren maakten we nog wel eens een grapje als docenten ons (overigens terecht) verweten dat we te weinig tijd voor hen hadden. Tja, zeiden we dan, we zijn zo druk met R&O gesprekken dat we geen tijd meer voor de docenten hebben. Je moet dan bedenken dat er een periode is geweest dat ik in het voorjaar wel 100 functioneringsgesprekken hield.

WORLDWIDE?

De ontwikkeling an ICT en de opkomst van het internet heeft ook veel veranderd in het onderwijs.  Ik kan me herinneren, het moet ergens in 1995 zijn geweest, dat ik klachten kreeg van studenten dat ik mijn post niet las. Daar begreep ik niets van want ik las mijn post altijd. Toen bleek dat ik een digitale postbus had. E-mail, ik hoorde er voor het eerst van. Toen nog niet wetend dat ik ooit in zo’n prominente ICT omgeving zou komen te werken. Enkele jaren later schreef ik er een stukje over op Hannovatie. Ik citeer: ‘ De ICT gaat ons werk en onze levens drastisch veranderen en voor de generatie die wij nu in de klas hebben zitten geldt waarschijnlijk dat die al bijna niet meer weet hoe dat oude tijdperk eruit ziet. De Homo Zappiens is opgestaan.’

Tjonge, wat een achterhaalde passage. Ik kan me zelf niet eens meer een leven zonder mobiele telefoon, pc of tomtom voorstellen. En sinds 1 september ben ik zelfs overgegaan op de Mac.

DE VERLEIDING VAN TECHNIEK

Er ging een wereld voor mij open, eerst door mijn werk bij ICA en later bij de Faculteit Techniek. Een wondere bètawereld waar ik als echte alfa mijn ogen uitkeek. Maar waar ook een forse uitdaging lag, en nog steeds ligt. Hoe laten we aan de buitenwereld zien hoe mooi, innovatief en creatief deze bètawereld is. Hoe zorgen we dat ook meisjes zich thuis voelen in de wereld van bits en bytes, meet- en regeltechniek, autotechniek, en civiele techniek? Om maar een paar van deze bètawerelden te noemen. We noemden ons programma ‘ De verleiding van Techniek’ . De kunst is om de wereld van techniek, die in onze huidige tijd aan het oog onttrokken is, weer zichtbaar te maken. Niet het wegstoppen van de techniek, maar juist het zichtbaar maken van de techniek. Mijn bezoek aan het Medialab van het MIT (waar ik Glorianna Davenport heb leren kennen) opende mijn ogen voor de experimentele toepassingen van techniek in samenleving. Mitch Resnick introduceerde de creatiespiraal. Door de snelle technische innovaties hebben we steeds meer creatieve mensen nodig die zich snel kunnen aanpassen. Die creativiteit kunnen we stimuleren met techniek. Hij leerde ons de toepassingen van Scratch en de Pico-crickets. (FILMPJE ) en onder een heuse boom in het Medialab maakten we kennis met de X-pollinates. En later met Neil Gerschenfeld van het Fablab. Zij hebben de inspiratie gegeven voor de ideeën over de nieuwe opleiding Technologie en Samenleving.

En aan de oprichting van het HanLab . En vervolgens het FABlab binnen de HAN. En daaruit is ook onze missie voortgevloeid: techniek ten dienste van de samenleving. Techniek is immers de ruggegraat van onze samenleving en de motor van innovatie.

Het is een bittere noodzaak voor de groei van onze economie dat we meer bètamensen opleiden. Dat is ook de reden dat we het ons niet kunnen permitteren om 50% van onze samenleving (namelijk vrouwen) uit te sluiten van de techniek en de ICT.

Reeds bij de opening van ICA besteedden Deny en ik hier aandacht aan. Ik denk niet dat er veel uitnodigingen de krant haalden, maar deze stond er fraai op, zeker een halve pagina groot. Hij was niet in HAN stijl, maar daar werd toen nog niet zo zwaar aan getild. En hij werd ons ook niet door al onze vrouwelijke collega’s in dank afgenomen. In ieder geval studeren er nu wel veel meer meisjes bij ICA.

Bij de Faculteit Techniek ligt er nog een opgave als het gaat om brede instroom. Het was de bedoeling dat de opleiding Technologie en Samenleving in dit gat zou voorzien. Helaas staan hier nog steeds wetten in de weg, en praktische bezwaren. Van mensen die onvoldoende begrijpen hoe de jongere generatie verleid kan worden. Young Works heeft met haar Betamentality model deze jongeren op een uitstekende manier in beeld gebracht: de geïnteresseerde generalisten. Jongeren die de bètavakken wel aankunnen maar breder geïnteresseerd zijn dan de concrete bèta’s. Ik hoop van ganser harte dat het Miranda en haar collega’s lukt om overmorgen de overheid ervan te overtuigen dat deze opleidingen voorziet in een lacune binnen ons bètaonderwijs. En dat de opleiding Technologie en Samenleving zal zorgen voor ook meer instroom in de traditionele techniekopleidingen. Net zoals de opleiding Communication & Multimediadesign dat heeft gedaan bij de ICT opleidingen.

CREATIEVE VERBINDINGEN

Afscheid noopt onvermijdelijk tot terugkijken. Elke periode had zijn eigen charme. Elke periode brengt zijn eigen herinneringen met zich mee. En deze zijn zo talrijk dat ik bij de voorbereiding van dit verhaal meer tijd bezig ben geweest met schrappen dan met schrijven. Zo blijven in dit verhaal buiten beschouwing de creatieve verbindingen met het Platform Bèta Techniek dat ons nauwlettend beoordeelde maar er ook altijd was als we hulp en steun nodig hadden. De Raad van Advies van ICA, onder het bezielend voorzitterschap van Henk Berg, die ons met raad en daad bij stond bij onze experimenten in onderwijs- en organisatiestructuren. En de pril van start gegane Raad van Advies van TES. VHTO die ons leerde dat 30% meisjes een kritiek percentage is.

De HAN-NRC creative masterclasses  die ons inspireerden bij nieuwe ontwikkelingen en waar we nog steeds contacten hebben met deelnemende studenten en sprekers. En de inspirerende brainstorms met Janne en Roy ter voorbereiding. De samenwerking met andere onderwijsorganisaties (SHEET 17), zoals de ROC’s, VO-scholen en universiteiten, die niet alleen heel vruchtbaar was maar ook buitengewoon plezierig. De samenwerking met de honderden bedrijven. Bedrijven die steeds opnieuw bereid waren om onze studenten een werkplek te geven. Vaak hadden ze er daarmee ook een junior consultent bij. En specifiek de Ondernemerskring Arnhem. De talrijke startende studentbedrijven, waaronder de Ecotuk, Sit en Heat, 2keer, en natuurlijk Microflown, wellicht het meest innovatieve bedrijf op het gebied van acousitic dat binnen onze faculteit gevestigd is. Buro 302, waarvan Jop Geven en Anne Coppens de exponenten zijn. En dan de ingenieursvereniging Kivi Niria dat hier morgen haar jaarcongres houdt. De samenwerking met de plaatselijke overheden. Met name de gemeenten Arnhem, Nijmegen, Doetinchem en Helmond. (Filmpje)

Een bijzondere bijdrage heeft ook mijn gezin geleverd. Rama en Bernard die voortdurend als proefkonijn dienden als ik moest beoordelen of het voorlichtingsmateriaal aantrekkelijk genoeg was. Of de nieuwe poster voor TES aansloeg of er geholpen moest worden bij de voorlichtingsdagen. Peter, mijn grote liefde, die jaar in jaar uit mijn klankbord was. Mijn geweten en mijn relativeringsvermogen.

Specifiek wil ik noemen de samenwerking met de andere faculteiten. De laatste jaren is met name met de faculteit educatie een mooie verbindingen ontstaan als het gaat om het opleiden van jonge mensen in de techniek. En met de faculteit economie voor wat betreft het ondernemerschap. Het ondernemerschap is niet meer weg te denken binnen onze faculteit en krijgt nog steeds meer nadruk. Het Centrum van Ondernemerschap heeft ervoor gezorgd dat de studentbedrijven en jonge starters ook daadwerkelijk de steun kregen die zij nodig hadden om te kunnen starten en door te groeien. Een mooi voorbeeld daarvan is op dit moment razend actueel: De Ecotuk en Sit en Heat, behoren tot de 4 genomineerde Nederlandse spin-off bedrijven voor de Clean Tech Open Ideas World Competition. Vandaag deden zij hun pitch. Vlak voordat ik hier kwam werd ik gebeld dat Ecotuk heeft gewonnen en worden dus namens Nederland uitgezonden naar San Fransisco. Ik weet niet of jullie het horen Frank en Ruben, maar er wordt hier hard geapplaudiseerd voor jullie. En ook Ralph en Jorg, gefeliciteerd met jullie prestatie.

Ook voor onze faculteit iets verder van huis, met de faculteit GGM is een mooie verbindingen ontstaan en zijn er multidisciplinaire projecten als het gaat om zorgtechnologie.

Prominente figuren uit Nederland zijn bereid geweest hun naam aan onze faculteit te verbinden, ons te adviseren, ons met raad en daad terzijde te staan, hun kennis met ons te delen. Daardoor waren we in staat goed in te spelen op nationale en internationale trends, konden we tegen de trend in fors groeien de afgelopen jaren en konden we toonaangevende projecten doen.

Een van die projecten is het Theewaterskloofproject.

SAMEN

W

We hebben mooie resultaten behaald met onze faculteit en ik hoop en denk ook dat we met onze faculteit een bijdrage hebben geleverd aan de innovatiekracht van onze Nederlandse samenleving. De externe verbindingen die ik zojuist noemde zijn daarbij van wezenlijk belang. Maar een ding weet ik zeker: deze min om meer experimentele ontwikkelingen waren alleen mogelijk door de goede en hoge kwaliteit van ons onderwijs en onze docenten. En dan praat ik over een geschiedenis van zo’n 60 jaar techniekonderwijs waarbij die basis is gelegd. Alleen met zo’n basis is het mogelijk om nieuwe innovatieve richtingen in te slaan. De enthousiast sfeer binnen onze faculteit, waarbij een ieder steeds weer klaar stond om mee te denken, de handen uit de mouwen te steken, in het week-end naar voorlichtingsbijeenkomsten ging over techniek, de deskundigheid van ons docententeam, zijn van onschatbare waarde. En niet te vergeten de groep mensen die ik ‘de stille kracht’  zou willen noemen: onze stafmedewerkers van de faculteit, de mensen van het servicebedrijf, waaronder vooral ook de schoonmakers en conciërges, die bijna letterlijk dag en nacht voor ons klaarstaan. En waarvan ik me bewust ben dat zij, als wij hier zo meteen allemaal vertrokken zijn, nog de boel moeten opruimen, schoonmaken en inrichten, zodat op deze zelfde plek morgenochtend de opening van het KiviNiria congres kan plaats vinden. Onze samenwerking door alle gelederen van het onderwijs heen, heeft ons sterk gemaakt.

Het opleiden van jonge mensen, het benutten van hun talenten. Dat proces faciliteren is het mooist dat er is wat mij betreft. Het is de peiler van onze samenleving, onze toekomst, een toekomst die ver over onze schaduw heen riekt. Met nadruk zeg ik faciliteren omdat onze rol als manager geen heldenrol is maar vooral een ondersteunende rol. De heldenrol is weggelegd voor onze studenten en docenten. De voldoening en tevredenheid halen wij, managers, niet uit de waardering voor Ons werk, maar uit de waardering voor onze docenten. Als studenten daar tevreden over zijn, dan doen wij ons werk goed. Als er problemen zijn dan komt men bij ons en worden wij, managers, daarop aangesproken. Als het goed gaat dan is de eer voor onze studenten en docenten. En zo hoort het ook.

Het zal jullie niet verbazen dat voor mij de allermooiste momenten van een schooljaar bestonden uit de start van het schooljaar en de diploma-uitreiking.

Een mooiere dag dan deze, om afscheid te nemen,  kan ik me dan ook niet voorstellen: 5 oktober, de dag van de leraar.

Ik wil afsluiten met een citaat van Desmond Tutu: one of the greatest gifts we can give to the other generation is our experience, our wisdom.

Lieve mensen, het was een prachtige tijd. Hartelijk dank dat ik met jullie heb mogen samenwerken.

afwijzing van Technologie en Samenleving

Vorige week kregen wij een afwijzing  van het Ministerie van Onderwijs op onze aanvraag voor de opleiding Technologie en Samenleving.

Ik ben zo vrij de inhoud van de mail (maandag 29 maart) van Miranda Valkenburg, de projectleider en stuwende kracht achter Technologie en Samenleving, hier integraal aan te halen:

  “Beste collega,

Vorige week donderdag kwam het bericht dat de doelmatigheidsaanvraag voor Technologie en Samenleving is afgewezen.

Momenteel beraden we ons op vervolgacties en werken we mogelijke scenario’s uit. In de argumentatie van de commissie doelmatigheid zitten voldoende zwakke plekken om een bezwaar op te baseren. Onze eerste zorg gaat echter uit naar onze twaalf pilot-studenten, die vanmiddag geïnformeerd zijn. Alhoewel we een aantal alternatieven kunnen bieden, is ook bij hen de teleurstelling groot.

Een tweede punt van zorg betreft de groep van circa 45 potentiële studenten die serieus overwegen om in september 2010 te starten met de studie Technologie en Samenleving.

Een aantal collega’s en externe relaties, waaronder onze beroepenveldcommissie, is de afgelopen dagen geïnformeerd over het negatieve besluit. Hun medeleven en verontwaardiging hebben wij in dank aanvaard. Ook hebben het College van Bestuur en de faculteitsdirectie hun steun herbevestigd.

Al deze reacties sterken ons in de gedachte dat we met Technologie en Samenleving iets goeds neer kunnen zetten.

Hartelijke groet,mede namens het ontwikkelteam van Technologie en Samenleving,

Miranda”

Het bericht sloeg echt in als een bom. De teleurstelling is enorm. Na twee keer uitstel van de commissie (eigenlijk zou de uitspraak medio januari komen) was de spanning al enorm gestegen. Maar dit hadden we echt niet verwacht. De reacties vanuit het bedrijfsleven, overheid  en het onderwijs, waaronder ook studenten, zijn hartverwarmend en ondersteunen onze overtuiging dat Technologie en Samenleving een opleiding is die een belangrijke bijdrage kan leveren aan de behoefte van de maatschappij.

We beraden ons momenteel op de juridische mogelijkheden en andere acties. De docenten en studenten van TES zouden geen  TES-mensen zijn als ze het hoofd in de schoot zouden leggen.

techniek in creatieve verbinding met ……..

Masja is een nieuwe blog begonnen over trends in de marketing en communicatiewereld. Maar dat betekent geen einde aan de creatieve verbindingen. Innovatie vindt immers plaats op het snijvlak van disciplines, en in deze blog zal ik dan ook verslag blijven doen van de creatieve verbindingen tussen techniek en andere disciplines. Techniek is immers de motor voor veel innovaties in allerlei branches zoals de creatieve sector, de medische sector, de communicatie- en marketingwereld, en ook de zorg. Wat de verbinding tussen zorg en techniek betreft vond op 21 januari jl. een symposium plaats in het Rijnstate ziekenhuis. Thema was ‘De verbindvan zorg en technologieen’. Het symposium was georganiseerd door de Alysis zorggroep en de HAN. Ik mocht daar een presentatie houden, die ik genoemd heb: ‘De verleiding van techniek in de gezondheidszorg’. Onderwerp was de verbinding tussen techniek en zorg in het HBO-onderwijs. Techniek en zorg zoeken elkaar veel vaker op. Grappig ook dat mijn collega Frank Stoteler van de Faculteit van Gezondheidszorg, en ik, vanuit mijn rol als faculteitsdirecteur bij de Faculteit Techniek, de afgelopen weken een paar keer gezamenlijk om de tafel hebben gezeten met zorginstanties om te praten over de verbinding tussen techniek en de zorg. Het gaat dan niet alleen om technologische vernieuwing in de zorg en de daarmee gepaard gaande vraag naar gezondheidszorgtechnologen, maar ook om meer beta-vakken in de medische beroepen. Gelukkig zijn we niet helemaal blanco wat dit betreft: de Faculteit Gezondheidszorg is bezig met het ontwerpen van een opleiding Medisch Hulpverlener, en de Faculteit Techniek is bezig met een nieuwe opleiding Technologie en Samenleving, waarin de gezondheidszorg ook een prominent plaats neemt. Zo zien we dat techniek steeds meer een rol krijgt bij de ontwikkeling van andere vakgebieden. Ik zal de komende tijd op mijn blog hierover regelmatig de ontwikkelingen schetsen.

Naast dit thema wil ik me op deze blog meer gaan toeleggen op de (creatieve) verbinding tussen maatschappelijke ontwikkelingen en de rol die studenten daarin kunnen spelen. En dat geldt ook voor ons onderwijs. We onderschatten voortdurend, zelfs als HAN, wat een belangrijke rol studenten kunnen spelen bij het ontwikkelen van nieuwe ideeen en het oplossen van problemen. Ook in het onderwijs denken we voortdurend ‘voor’ onze studenten in plaats van hen zelf bij de ontwikkeling in het onderwijs te betrekken.

Ik zou het leuk vinden om tips te krijgen van de lezers van dit blog over verbindingen die zijn zien tussen techniek en andere sectoren. En van studenten over hoe zij denken een bijdrage te kunnen leveren aan de verbetering van het onderwijs bij onze faculteit.

Nieuwjaarswens

De uitdaging van techniek

“Als mensen mij vragen: “Hoe gaat het met de Faculteit Techniek?”, antwoord ik steevast: goed, erg goed.” Zo begon ik de nieuwjaarstoespraak van verleden jaar. Ik had het toen over de uitdagingen waar we voor staan met onze faculteit: globalisering, de milieuproblematiek en de kredietcrisis. Allemaal externe factoren die van grote invloed zijn op de toekomst van techniek en daarmee ook op de toekomst van onze faculteit. Toen had ik nog niet kunnen bevroeden hoe drastisch die uitdagingen zouden uitpakken voor onze faculteit in 2009! We zijn het afgelopen jaar nogal op de proef gesteld. Eind januari 2009 bleek dat we 2008 met een fors tekort afsloten en ook 2009 zullen we met een flink tekort afsluiten. Om 2010 met een positief resultaat te laten eindigen zijn we bezig met aanzienlijke ‘ombuigingen’.  “Hoe heeft het zo ver kunnen komen” is een veelgehoorde vraag. Om te beginnen zijn we als faculteit nog onvoldoende ingesteld op de ambities die we hebben om volwaardig te kunnen meedraaien op het gebied van praktijkgericht onderzoek. We blijken te veel afhankelijk te zijn van het bedrijfsleven en de overheid als het gaat om onze onderzoeksactiviteiten. Hoe innovatief en kwalitatief hoogwaardig ons onderzoek ook is: zonder subsidie en externe bijdragen van het bedrijfsleven blijken we niet in staat te zijn al die onderzoeksactiviteiten te blijven uitvoeren met de ambities die wij hebben. In die zin heeft de kredietcrisis ook bij onze faculteit toegeslagen: bijdragen en opdrachten van het bedrijfsleven zijn fors teruggelopen.

Aangekomen in Boston

Hi Masja,

Op mijn eigen horloge is het nu 5.51 uur. Het nieuwe tijdritme heb ik blijkbaar nog niet helemaal te pakken. Gisteren om 9 uur naar bed gegaan, van een reis die in totaal toch meer dan 12 uur duurde. En natuurlijk 6 uur tijdsverschil. Maar die tijd hebben we nuttig kunnen gebruiken. Alhoewel Janne en ik niet naast elkaar in het vliegtuig konden zitten hebben we toch kans gezien om een aantal ideeen verder uit te werken. Tot ergernis van de stewardessen omdat we daardoor regelmatig het gangpad blokkkeerden. Verder heb ik veel gelezen in het boek Fab  van Neil Gershenfield. Robert Holwerda, die ik vorige week nog uitgebreid ter voorbereiding heb gesproken, had al aangegeven dat dat boek een mooi inspiratiebron is voor de plannen die we o.a. met de ontwerpfabriek hebben bij onze faculteit. Dat blijkt inderdaad het geval te zijn. In zijn boek geeft hij aan hoe verbaasd hij was dat er geen goede opleidingen bestaan die op theoretisch hoog niveau werken en daarnaast ook leerlingen en studenten met hun handen laten werken. Geinspireerd door de ontwikkeling van mainframe computers naar personal computers, dacht hij dat het ook mogelijk moest zijn om massafabricage te transformeren naar ‘personal fabricators’ (PF’s).  Hij begon met een werkgroep ‘How to make almost anyything’ wat een razend groot succes werd. In de link heb ik een voorbeeld gegeven van de projecten die een klas van ‘How to make almost anything’ heeft gemaakt. Hij vond het opvallend dat studenten van allerlei disciplines zich hadden aangemeld (biologen, kunstenaars, architecten, electrotechnici, informatici, …). Het zijn allemaal studenten die ‘like me, never fit into the artificial separation of computer science from physical science’. Hij was niet alleen verbaasd dat er zo veel studenten kwamen met realatief weinig technische kennis, maar ook dat ze niet in de eerste plaats kwamen voor onderzoek. Ze wilden graag zelf iets maken. En hieruit is het fablab ontstaan.

In zijn boek beschrijft hij ook hoe het leerproces  vooral wordt gedreven door de vraag naar kennis, waarbij studenten veel van elkaar leren. Hij beschrijft dit als ‘an intellectual pyramid scheme’. Ook interessant vind ik zijn ideeen over ‘how to unmake almost anything’, waarmee hij aangeeft dat het ook mogelijk moet zijn om alles wat je maakt in dezelfde stappen weer af te breken zodat je het oorspronkelijke materiaal weer terug krijgt. Hier lees ik verder weinig over in zijn boek, maar als dat lukt is het natuurlijk razend interessant als je het hebt over duurzaamheid. Misschien komen we er deze week nog wel aan toe om hier iets meer over te horen.

Al bij al maakt me dit nog enthousiaster om onze ontwerpfabriek (die gebaseerd is op de fab lab gedachte) te starten. Heel veel ontwikkelingen waarmee we bezig zijn bij onze faculteit komen daarin bij elkaar: het multidisciplinair werken waarvan Peter Senge ons vorig jaar leerde dat dit de toekomst is van de ingenieur in het westen (Angelsaksische landen en Europa), het scenario based design (dat Rober Holwerda momenteel aan het uitwerken is als onderzoeksspeerpunt voor FT, en waarover we het met De Waag hebben gehad) om te komen tot beter opgeleide ingenieurs. En natuurlijk ook het interessant maken van techniek voor mensen die van huisuit niet die affiniteit hebben (zie Technologie en Samenleving), waarvan het fablab laat zien dat dat kan als je maar aansluit bij hun interessegebieden. En daar sluit natuurlijk ook weer de ontwikkeling bij aan waarmee we bezig zijn met de Pabo’s, namelijk de Pico-crickets en Scratch, via de Life-long-kindergarten-groep van Mitchell Resnick.

Janne en ik hebben in het vliegtuig vooral gebrainstormd hoe we deze verschillende ontwikkelingen in een klein model kunnen weergeven. Hierover willen we het vandaag ook hebben met Glorianna Davenport waar we vanmiddag naar toe gaan.

 

En gisteravond natuurlijk gezellig afgesloten met een glas wijn in het Kendall hotel waar we logeren, om de hoek bij MIT.

 

Wordt vervolgd.

Ella

Mooie ontwikkelingen

Hoi Ella,
Mooie ontwikkelingen allemaal. Technologie en Samenleving past uitstekend in de veranderende wereld. Ook in de wereld van potentiële studenten die een keuze moeten maken. Steeds vaker hoor je uit het bedrijfsleven en organisaties dat het integraal en multidisciplinair denken belangrijker wordt. Daarnaast verwachten ze natuurlijk nog wel de nodige kennis.
Misschien is het voor Technologie en Samenleveing ook wel een uitdaging om meer projecten met middelbare scholen te doen. Iets wat nog niet echt standaard in het lesprogramma van onze studenten zit. Zou een uitstekende aanvulling op het curriculum kunnen zijn dat onze studenten van alle faculteiten projecten op middelbare scholen begeleiden. Bij de Pabo gebeurt dat logischerwijs al als vanzelfsprekend, maar is niet overal het geval. Net zoals het projectvoorstel dat ik ooit heb gedaan om “Ondernemers voor de klas” te doen. Ook docenten kunnen dan een gastcollege op basis- en middelbare scholen doen. Wie weet komt het er nog eens van met behulp van Centrum voor Ondernemerschap.

Wij hebben donderdag onze studiedag met het instituut International Business & Communication gehad. Er waren 12 workshops ( workshopdag-ibc-2-4-20092 (.ppt)) waar iedereen uit kon kiezen. Van effectief communiceren, stress of geluk, timemanagement tot ondernemerschap. Velen hadden moeite om een keuze te maken. En als cadeautje hadden we natuurlijk prachtig weer (we zaten in Berg en Dal). Genieten, bijpraten, interessante workshops, lekker eten. Een ‘must’ voor het onderlinge contact tussen de collega’s. Helemaal als je bedenkt dat we 215 medewerkers hebben.

Komende week een wat kortere week, want een lang Paasweekeinde is in aantocht. Even duimen dat we dan ook van de zon kunnen genieten.

Tot gauw weer en lekker weekend.
groet,
Masja

het belooft een mooie lentedag te worden

Hi Masja,

Deze week bij een bijeenkomst van Cool Region geweest. Een uitgebreide discussie gehad over hoe we de regio hier nog beter op de kaart kunnen zetten. Ze hebben een prachtige site. Ken je die? www.coolregion.nl. Binnenkort komt er een apart onderdeel ‘gate-to-science’ bij die expliciet gericht is op de beta-opleidingen in de regio. Het was een boeiende bijeenkomst met allerlei creatieve ideeen. Soms denk ik dat we hier ook wel wat te bescheiden zijn. Zeker als je dat vergelijkt met het westen van het land.

Zo houdt onze lector Guido Bakema regelmatig lezingen in het buitenland. Van zijn laatste lezing in Indonesie bracht hij een spandoek mee dat dan aan de buitenkant van de universiteit wordt opgehangen zodat iedereen in de omgeving ziet dat er een buitenlandse gast is. Ik heb er een foto van gemaakt zodat je een beetje kan zien wat het effect is. Ziet dat er niet grappig uit? Daar kunnen wij ook nog wel wat van leren.

In mei gaat er weer een delegatie van de HAN naar WUHAN. Een van de docenten de trekker van het expertisecentrum duurzaam bouwen, Frits Schulteiss gaat mee om daar een presentatie te houden over duurzaam bouwen. De mensen die er geweest zijn, zijn enorm onder  de indruk van wat er allemaal gebeurt. De vooruitgang gaat er zo snel. Ik schreef al eens eerder over het boekje over Shanghai van Carolijn Visser. Zou er dolgraag zelf ook een keer naar toe gaan om het met eigen ogen te zien.

Verder zijn we druk bezig met de voorbereiding van Technologie en Samenleving. Het lukte me niet op de pdf te downloaden. Dus ik zet hieronder maar even het Word-bestand. Het ziet er niet zo mooi uit, maar je kunt dan wel lezen waar we mee bezig zijn.

Nieuw in Arnhem!

Gezocht: creatieve geesten

en managers in de dop

Met ingang van studiejaar 2009/2010 kun je bij de Hogesc hool van Arnhem

en Nijmegen (HAN ) Technologie en Samenleving studeren.

Dankzij auto’s, treinen en vliegtuigen kunnen we overal ter wereld heen. Door ict en internet zijn we altijd en overal bereikbaar. Forensisch onderzoek helpt misdaden oplossen. Robots en machines maken ons werk lichter en dankzij moderne geneeskunde leven we langer.

Grote uitdagingen

De vooruitgang heeft ons ook nieuwe problemen gebracht. Klimaatverandering, milieuverontreiniging en fileproblemen… Nieuwe technologie zet ons voor nieuwe dilemma’s, zoals embryoselectie en bio-industrie. Wet- en regelgeving hebben aanpassingen nodig om bijvoorbeeld mensenhandel via internet te bestrijden. En omdat we langer leven, groeit het aantal bejaarden en neemt de druk op de gezondheidszorg toe. Kortom, allemaal nieuwe uitdagingen.

Slimme oplossingen

Technologie is overal. Er zijn talloze toepassingen en elke dag komen er keuzes bij. De samenleving heeft steeds meer behoefte aan mensen die weten hoe – en waar – je al die ideeën en producten slim en verstandig inzet. Hiervoor heb je niet alleen kennis van technologie nodig, maar ook van maatschappelijke, ethische, politieke en economische aspecten.

Kijk eens naar de spaarlampen en zuinige wasmachines die we tegenwoordig hebben. Zijn we zuiniger geworden met energie? Welnee, we hangen juist meer lampen op en wassen onze kleren nog vaker. Om de wereld te verbeteren is dus meer nodig dan technische snufjes alleen. In de manier waarop mensen omgaan met technologie, is veel winst te behalen.

Creatieve organisaties

Vanuit de arbeidsmarkt groeit de vraag naar professionals op dit gebied. Nieuwe producten leiden steeds vaker tot aanpassingen binnen organisaties. Ter illustratie, om een vakantie te boeken of een boek te kopen hoef je tegenwoordig niet meer de stad in. Dankzij internet regel je dat thuis, vanuit je luie stoel. Reisbureaus en boekhandels hebben zich daarop moeten aanpassen.

Brede professionals

Steeds vaker worden producten bedacht en ontworpen door mensen die niet alleen technologische kennis hebben, maar ook creatief zijn, commercieel kunnen denken en weten wat klanten willen.

Er is een groeiend tekort aan bèta/technische professionals, wereldwijd. Het gaat al lang niet meer om ‘techneuten’ alleen, maar ook om mensen die de brug kunnen slaan tussen technologie en samenleving, die inzichten kunnen combineren en alternatieve oplossingen bedenken. De HAN leidt deze professionals op. Met ingang van studiejaar 2009/2010 kun je in Arnhem Technologie en Samenleving studeren.

Na je studie

Na je studie begrijp je hoe technologie en samenleving elkaar beïnvloeden en kun je bedrijven helpen om veelbelovende uitvindingen om te zetten in echte oplossingen. Je kent de creatieve kracht van samenwerking tussen kunstenaars en programmeurs, juristen en biologen, ontwerpers en ondernemers. Jouw meerwaarde is je brede kijk op omgeving, mensen, technologie en innovatie.

Inhoud

Om die brede blik te ontwikkelen krijg je vakken als psychologie, milieukunde, bedrijfskunde, conceptontwikkeling en communicatie, Samen met je medestudenten voer je projecten en opdrachten uit rondom een aantal thema’s. Een van de thema’s is Lifestyle & Design. Hierbij ga je bijvoorbeeld technologische toepassingen ontwerpen voor kleding en gebouwen. Bij het thema Environment kun je denken aan onderwerpen als water, milieu, energie en natuur. Andere thema’s zijn Health en Entertainment.

Toekomst

Hoe ziet de wereld er over vijf jaar uit? En over tien of twintig jaar? Lastig te voorspellen. Eén ding staat vast: de samenleving verandert. Er ontstaat steeds meer behoefte aan mensen die problemen en uitdagingen kunnen vertalen naar oplossingen, aan vrouwen en mannen die verbindingen kunnen leggen tussen maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen, aan ondernemers die al die kansen weten te verzilveren, aan professionals met frisse ideeën.

Met Technologie en Samenleving kun je alle kanten op, in allerlei beroepen, binnen allerlei soorten organisatie. De keuze is aan jou.

Bekijk dit document op Scribd

Ben benieuwd wat je er van vindt. Kan je je nog herinneren dat we het in het begin uitgebreid over de naamgeving gehad hebben?

Rest me je een fijne dag te wensen. Het ziet er naar uit dat het een echte lente dag wordt.

Ella