‘Kunst en onderzoek hebben ruimte nodig om te experimenteren’

‘Studenten worden opgeleid alsof er keurige paadjes klaarliggen waarlangs hun loopbaan zich uitstrekt. Terwijl de wereld waarin de kunstenaar zich begeeft sterk gefragmenteerd is en heel snel wisselt. Het is een jungle en ze hebben geen kapmes. Daar moet je studenten bij helpen.’

Zo eindigt het interview dat Anita Twaalfhoven, hield met Robbert Dijkgraaf, ten tijde van het interview nog president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

Boekman is het Tijdschrift voor de Kunst en Onderzoek in Nederland. In het meest recente nummer van Boekman (nr. 91),  staat een uitermate boeiend interview van hoofdredacteur Anita Twaalfhoven met Robbert Dijkgraaf, inmiddels directeur van het Institute for Advanced Study. Robbert Dijkgraaf houdt in dit interview onder andere een pleidooi voor ruimte om te experimenteren binnen de wetenschap en de kunst.

‘In een creatief proces gaat het er niet zozeer om de aanknop te vinden, maar van de uitknop af te blijven’. Hij benadrukt in het interview hoe belangrijk het is dat er ruimte moet zijn voor verbeeldingskracht om te komen tot nieuwe inzichten. Zowel bij de kunst als de wetenschap.

Volgens Twaalfhoven ziet Dijkgraaf het spannendste onderzoek gebeuren op de grensvlakken. Als voorbeeld geeft hij aan het neurologisch onderzoek naar de positieve invloed van muziek: ‘voordat wij mensen gingen spreken, konden we misschien al zingen.’

Verder houdt hij ook een pleidooi om vooral de kunst in het onderwijs te gebruiken om brede steun voor de kunsten te verwerven. Hier zouden de kunsten een voorbeeld kunnen nemen aan de wetenschappen. Daar is het vanzelfsprekend dat je rollen als onderzoeker en docent combineert. ‘Studenten horen les van de top te krijgen’.

‘Kunst is het antwoord op de niet gestelde vraag’

Trots. Trots dat ik bij ArtEZ mag werken was vooral het gevoel dat ik gisteren had bij State of ArtEZ. Gisteravond heb ik het programma bijgewoond dat aan de scheidende bestuursvoorzitter Willem Hillenius werd aangeboden. Hetzelfde programma had ArtEZ de dag daarvoor gratis aan de bewoners van Arnhem aangeboden. Een veelzijdig programma waarbij alle disciplines van ArtEZ aan bod kwamen. Buitengewoon professioneel opgevoerd. Verrassende, ontroerende en eigenzinnige projecten noemt ArtEZ het op haar site. En dat was het ook. Alle projecten waren gemaakt, gecomponeerd en opgevoerd door (oud) studenten en docenten van ArtEZ. Het is het boeiendste kunstprogramma dat ik ooit heb gezien. Dat betekent natuurlijk ook dat je niet alles kunt zien. Ik was erg onder de indruk van het stuk ‘ Willem Hillenius’  dat speciaal voor deze gelegenheid is gecomponeerd door Michiel Braam. Een indringend stuk waarin je, als je goed oplet, Willem Hillenius en zijn naaste medewerkers hoort. Michiel is ook coordinator van de opleiding Jazz&Pop in Arnhem. Vanaf volgende week gaat hij met zijn band BraamDeJoodeVatcher op tourne door China waar hij start in Beijing. Heel bijzonder vond ik ook het dansduet La Carmella. Het filmje hieronder is echt de moeite waard om te bekijken.

Het concept van het programma was ook mooi: overal was iets te doen, te zien of te horen. Je kon overal in- en uitlopen. Ondertussen wat praten, eten en drinken. En de start in een plenair gedeelte in de grote zaal van De Schouwburg.

Bijzondere aandacht bij het begin van de avond was er natuurlijk voor het afscheid van Willem Hillenius, (foto van interview Science Guide)

die van Burgemeester Krikke de zilveren stadspenning ontving. Onvoorbereid, want Hillenius wilde eigenlijk geen speeches en er was ook geen speech van hem geprogrammeerd, had Hillenius toch nog een paar snedige opmerkingen over de kaalslag in de cultuur. Hij benadrukte ook dat kunst alleen kan bestaan bij gratie van het publiek. Gisteren gaf hij in een interview in De Gelderlander. Daarin gaf hij aan: ‘Mensen kunnen zich laven aan kunst en cultuur. Dat is nog te weinig bekend’. Zijn kijk op het belang van kunst voor het bedrijfsleven sluit heel mooi aan bij de behoefte van het bedrijfsleven op dit moment: ‘ het bedrijfsleven zoekt creatieve mensen die dingen doen die andere nog niet hebben verzonnen. Kunst is het antwoord op de niet gestelde vraag.’ Is Nederland zich hiervan voldoende bewust, getuige de bezuinigingen in de kunstsector?